आरबीआयने १० वर्षांच्या मुलांसाठी बँक अकाऊंटचे नियम बदलले!

​भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) 21 एप्रिल 2025 रोजी जारी केलेल्या नव्या मार्गदर्शक (RBI New Rule For Minors) सूचनांनुसार, आता 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाचे मुले स्वतःचे बचत खाते आणि मुदत ठेव खाते स्वतंत्रपणे उघडू व चालवू शकतात. या नव्या (RBI New Rule For Minors) नियमांमुळे मुलांना लहान वयातच आर्थिक साक्षरतेचा अनुभव मिळेल आणि त्यांना जबाबदारीने पैसे हाताळण्याची संधी मिळेल.​ जर तुमचा मुलगा 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाचा असेल, तर तो आता केवळ स्वतःचे बँक खाते उघडू शकणार नाही तर तो स्वतःच्या पद्धतीने चालवू देखील शकणार आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने नियमांमध्ये (RBI New Rule For Minors) एक महत्त्वाचा बदल केला आहे. आरबीआयने सर्व बँकांना 1 जुलैपासून हा (RBI New Rule For Minors) नियम लागू करण्यास सांगितले आहे.

अल्पवयीन मुलांसाठी आरबीआयचा नवीन नियम – RBI New Rule For Minors:

1. 10 वर्षांवरील मुलांसाठी स्वतंत्र खाते संचालन

RBI च्या 21 एप्रिल 2025 रोजीच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार, 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाचे मुलं आता स्वतःचे बचत किंवा मुदत ठेव (Term Deposit) खाते स्वतंत्रपणे उघडू आणि चालवू शकतात. बँका त्यांच्या अंतर्गत धोरणांनुसार या खात्यांवर मर्यादा आणि अटी ठरवू शकतात. ​आतापर्यंत 18 वर्षांखालील मुलांची बँक खाती उघडता येत होती, परंतु ती पूर्णपणे चालवण्याची जबाबदारी पालकांची होती. आता आरबीआयने या (RBI New Rule For Minors) नियमात बदल केले आहेत.

2. 10 वर्षांखालील मुलांसाठी पालकांच्या माध्यमातून खाते संचालन

10 वर्षांखालील मुलं त्यांच्या नैसर्गिक किंवा कायदेशीर पालकांच्या (जसे की आई) मार्गदर्शनाखाली बचत किंवा मुदत ठेव खाते उघडू शकतात. आरबीआयने व्यावसायिक बँका आणि सहकारी बँकांना जारी केलेल्या परिपत्रकात म्हटले आहे की, कोणत्याही वयोगटातील अल्पवयीन मुलांना त्यांच्या नैसर्गिक किंवा कायदेशीर पालकाद्वारे बचत आणि एफडी खाती उघडण्याची आणि चालवण्याची परवानगी दिली जाऊ शकते. त्यांना त्यांच्या आईला पालक ठेवून अशी खाती उघडण्याची परवानगी देखील दिली जाऊ शकते. ​

3. अतिरिक्त सुविधा

बँका त्यांच्या धोरणानुसार मुलांना इंटरनेट बँकिंग, डेबिट/एटीएम कार्ड, चेकबुक यांसारख्या सुविधा देऊ शकतात. या सुविधा बँकेच्या धोरणांवर आणि ग्राहकाच्या गरजांवर अवलंबून असतील. आरबीआयने म्हटले आहे की याशिवाय, बँका अल्पवयीन मुलांची ठेव खाती उघडण्यासाठी मुलांची योग्य तपासणी करतील आणि भविष्यातही ते करत राहतील.

4. खाते शिल्लक आणि ओव्हरड्राफ्ट

मुलांच्या खात्यांमध्ये नेहमीच शिल्लक रक्कम असावी; ओव्हरड्राफ्ट किंवा कर्जाची परवानगी नाही. बँकांनी खात्यांमध्ये ओव्हरड्राफ्ट होऊ नये याची काळजी घ्यावी. ​

5. 18 वर्षे पूर्ण झाल्यावर

खातेदाराने 18 वर्षे पूर्ण केल्यावर, बँकेने नवीन स्वाक्षरी नमुना आणि इतर आवश्यक माहिती प्राप्त करून खात्याचे अद्यतन करावे. जर खाते पालकाने चालवले असेल, तर बँकेने शिल्लक रक्कमाची पुष्टी करावी. ​यामध्ये, बँका त्यांचे धोरण लक्षात घेऊन रक्कम आणि अटी ठरवू शकतात. या संदर्भात कोणत्याही अटी आणि शर्ती निश्चित केल्या गेल्या तरी, खातेधारकाला त्याबद्दल माहिती दिली जाईल. शिवाय, प्रौढत्व प्राप्त झाल्यानंतर, खातेधारकाच्या नवीन ऑपरेटिंग सूचना आणि सही मिळवून त्या रेकॉर्डवर ठेवाव्यात.

6. अंमलबजावणी तारीख:

या नव्या (RBI New Rule For Minors) नियमांची अंमलबजावणी 1 जुलै 2025 पासून होईल. त्यानंतर सर्व बँकांनी आपली धोरणे या मार्गदर्शक सूचनांनुसार सुधारित करण्यात येतील. ​

फायदे

• मुलांना लहान वयातच आर्थिक साक्षरतेचा अनुभव मिळेल.
• स्वतंत्रपणे पैसे हाताळण्याची संधी मिळेल.
• पालकांना मुलांच्या आर्थिक व्यवहारांवर देखरेख ठेवता येईल.

RBI बँक प्रेसनोट: RBI बँक प्रेसनोट पाहण्यासाठी इथे क्लिक करा.

या लेखात, आम्ही अल्पवयीन मुलांसाठी आरबीआयचा नवीन नियम (RBI New Rule For Minors) विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

खालील लेख देखील वाचा!

1. बँक खाते आधार नंबरला ऑनलाईन/ऑफलाईन लिंक करण्याची सविस्तर प्रोसेस !
2. आपल्या बंद झालेल्या बँक खात्यातूनही पैसे काढू शकता; पाहा त्यासाठीचे नियम आणि प्रक्रिया !
3. डेबिट / क्रेडिट कार्ड हरवलं,चोरले किंवा हॅक झालं तर काय करायचे? What to do if debit / credit card is lost, stolen or hacked?
4. किमान शिल्लक नसल्यास ‘त्या’ खात्यांना दंड नाही, आरबीआयने दिले सर्व बँकांना निर्देश !
5. Bank Fraud : ऑनलाईन बँक फसवणूक झालेय 10 दिवसात पूर्ण परतावा मिळवा, फक्त या RBI मार्गदर्शक तत्त्वांचे अनुसरण करा
6. आपल्या पंतप्रधान जन धन बँक खात्याची शिल्लक अशी तपासा !
7. बँकेचे कर्ज फेडल्यानंतर बँकेकडुन हि कागदपत्रे अवश्य घ्या नाहितर होऊ शकते आर्थिक नुकसान !
8. आर्थिक व्यवस्थापन आणि गुंतवणूक विषयी सविस्तर माहिती!
9. ICICI बँक ATM पिन कसा सेट करायचा? जाणून घ्या सविस्तर माहिती!

वरील लेख आपल्या सर्व मित्रांना शेअर करा. आपल्याला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया कमेंट करा.

आमच्या सोशल मीडिया व्हॉट्सअ‍ॅप, फेसबुक आणि टेलिग्राम ग्रुप मध्ये सामील होण्यासाठी इथे क्लिक करा !!