सर्व सामाजिक महामंडळाच्या योजना आता एका क्लिकवर – जाणून घ्या नविन ऑनलाइन पोर्टलची माहिती!

July 15, 2025 MSDhulap Team

महाराष्ट्रातील विविध सामाजिक महामंडळांमार्फत (Samajik Mahamandal Yojana Portal) राज्यातील अनुसूचित जाती, जमाती, विमुक्त जाती, भटक्या जमाती, इतर मागासवर्गीय, तसेच दिव्यांग व आर्थिक दुर्बल घटकांसाठी विविध योजना राबविण्यात येतात. मात्र या योजना वेगवेगळ्या पोर्टल्सवर, विविध प्रणालींमध्ये वितरित असल्याने लाभार्थ्यांसाठी माहिती मिळवणे, अर्ज करणे, अनुदान मिळवणे हे सर्वच क्लिष्ट आणि वेळखाऊ होते.

Table of Contents

सर्व सामाजिक महामंडळाच्या योजना आता एका क्लिकवर – Samajik Mahamandal Yojana Portal:

याच पार्श्वभूमीवर महाराष्ट्र शासनाने एक अभिनव आणि महत्वाकांक्षी निर्णय घेतला आहे – सर्व सामाजिक महामंडळांच्या योजनांसाठी एकाच केंद्रीकृत ऑनलाईन पोर्टलची (Samajik Mahamandal Yojana Portal) निर्मिती. या लेखात आपण या पोर्टलची संकल्पना, यामागील धोरणात्मक दृष्टिकोन, अंमलबजावणी यंत्रणा व भविष्यातील परिणाम यांचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत.

राज्यात सध्या अनेक सामाजिक महामंडळे कार्यरत आहेत. उदाहरणार्थ:

अनुसूचित जाती आर्थिक विकास महामंडळ
आदिवासी विकास महामंडळ
विमुक्त जाती व भटक्या जमाती विकास महामंडळ
मागासवर्गीय आर्थिक विकास महामंडळ
दिव्यांग महामंडळ
इत्यादी

प्रत्येक महामंडळ स्वतंत्रपणे योजना राबवते, पण यामध्ये एकात्मता, पारदर्शकता आणि लाभार्थ्यांपर्यंत पोहोचण्याचा वेग यामध्ये अनेकदा मर्यादा दिसून येतात. हीच अडचण दूर करण्यासाठी हे एकसंध (Samajik Mahamandal Yojana Portal) पोर्टल उभारले जात आहे.

महत्त्वाचे वैशिष्ट्ये:

1. केंद्रीकृत माहिती प्रणाली (MIS): सर्व महामंडळांची माहिती, योजनांचे तपशील, पात्रता निकष, अर्जाची स्थिती इत्यादी एका जागी.

2. एकाच संकेतस्थळावरून सेवा: लाभार्थ्यांना सर्व योजना एकाच (Samajik Mahamandal Yojana Portal) पोर्टलवरून उपलब्ध होतील – वेबसाइट व मोबाइल अॅपद्वारे.

3. ऑनलाईन अर्ज व प्रक्रिया: अर्ज भरणे, कागदपत्रे अपलोड करणे, मंजुरी, अनुदान प्राप्ती – सर्व काही ऑनलाईन.

4. थेट लाभ हस्तांतरण (DBT): अनुदान थेट लाभार्थ्यांच्या खात्यावर. यासाठी ‘Liability Register System (LRS)’ प्रणाली वापरली जाईल.

5. माहितीची पारदर्शकता: प्रत्येक योजनेचा प्रगती अहवाल, लाभार्थ्यांची यादी, खर्चाचे तपशील हे जनतेसाठी खुले असणार.

कार्यपद्धती

NIC (राष्ट्रीय सूचना केंद्र) द्वारे वेबसाइट्स S3WaaS प्रणालीच्या माध्यमातून बनविल्या जातील.
GIGW मानके (Indian Government Website Guidelines) लागू असतील.
जुनी संकेतस्थळे नव्या (Samajik Mahamandal Yojana Portal) पोर्टलमध्ये विलीन केली जातील.
User-Centric Data Hub (UCDH) द्वारे लाभार्थ्यांची माहिती प्रमाणित केली जाईल.

योजना व्यवस्थापन व संलग्नता:

महामंडळांनी आधीपासून यशस्वी झालेल्या योजना इतर महामंडळांत देखील लागू करता येतील.
योजनांचा डेटा आणि पूर्वानुभव एकमेकांमध्ये शेअर करता येईल.
नवीन योजना तयार करताना, प्रत्येक महामंडळाला त्यांच्या उद्दिष्टित गटानुसार स्वायत्तता देण्यात आलेली आहे.

जिल्हास्तरावर सहाय्य सुविधा:

प्रत्येक जिल्हाधिकारी कार्यालयात ‘सामाजिक महामंडळ मार्गदर्शन कक्ष’ उभारले जातील.
लाभार्थ्यांना जिल्ह्यातच अर्ज करण्यासाठी, मार्गदर्शन घेण्यासाठी सुविधा मिळेल.
ऑनलाईन व ऑफलाईन अशा दोन्ही माध्यमांतून मदत मिळणार.

फायदे:

लाभार्थ्यांचा वेळ व खर्च वाचेल
पारदर्शकता व जबाबदारी वाढेल
राज्याच्या आर्थिक व्यवस्थापनात अचूकता
विविध योजना एकत्र आल्यामुळे धोरणात्मक नियोजन सुलभ होईल
नवीन महामंडळांसाठी सुरुवातीपासूनच व्यवस्थित प्रशासनाचा पाया

‘सामाजिक महामंडळ योजना पोर्टल’ (Samajik Mahamandal Yojana Portal) म्हणजे महाराष्ट्र शासनाचा डिजिटल परिवर्तनातील एक महत्वाचा टप्पा आहे. लाभार्थ्यांना योजनांचा अधिकाधिक लाभ मिळवून देण्यासाठी, कार्यक्षम व पारदर्शक प्रशासन उभं करण्यासाठी आणि समाजाच्या शेवटच्या घटकापर्यंत पोहचण्याच्या दृष्टिकोनातून हे पोर्टल एक माईलस्टोन ठरणार आहे.

शासन निर्णय: राज्यातील सर्व सामाजिक महामंडळांमार्फत राबविण्यात येणाऱ्या योजनांच्या अंमलबजावणीमध्ये एकसुत्रता असावी तसेच राज्यातील सर्व संवर्गातील / स्तरातील लाभार्थ्यांना एकच केंद्रीकृत ऑनलाईन व्यासपीठ / पोर्टलबाबत शासन निर्णय पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा.

या लेखात, आम्ही ‘सामाजिक महामंडळ योजना पोर्टल’ (Samajik Mahamandal Yojana Portal) विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

खालील महत्वपूर्ण लेख वाचा !