प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा योजना 2025-26 संपूर्ण माहिती!

November 26, 2025 MSDhulap Team 7 min read

भारत सरकार व महाराष्ट्र शासनाच्या सहकार्याने राबवली जाणारी प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा (PM Rabi Pik Vima) योजना ही शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, असमाधानकारक हवामान, रोग, कीड व इतर अनियंत्रित कारणांमुळे पिकांना होणाऱ्या नुकसानीपासून संरक्षण देणारी सर्वात महत्त्वाची योजना आहे. प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा योजना ही रब्बी हंगामात गहू, हरभरा, कांदा, ज्वारी इत्यादी पिकांसाठी विशेष संरक्षण देणारी योजना असून 2025-26 हंगामासाठी सरकारने सुधारित अटी व मार्गदर्शक सूचना जाहीर केल्या आहेत.

Table of Contents

प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा योजना – PM Rabi Pik Vima:

ही योजना शेतकऱ्यांच्या जोखीम कमी करून आर्थिक स्थैर्य देण्याच्या उद्देशाने तयार करण्यात आली असून रब्बी हंगामातील हवामानातील अनिश्चिततेमुळे झालेल्या नुकसानीसाठी अत्यंत महत्त्वाची ठरते.

🌱 योजनेचे उद्देश

प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा (PM Rabi Pik Vima) योजना खालील प्रमुख उद्दिष्टांसाठी राबवली जाते:

नैसर्गिक आपत्ती, पाऊस, दुष्काळ किंवा जास्त पाऊस, कीड-रोगामुळे होणाऱ्या पिक नुकसानीपासून संरक्षण
शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार देऊन कठीण काळात मदत
नवीन तंत्रज्ञान, उत्तम बियाणे आणि सुधारित शेती पद्धती वापरण्यास प्रोत्साहन
शेती उत्पादनक्षमता वाढवणे व शेती व्यवसायात स्थैर्य आणणे
विमा संरक्षणाद्वारे शेतकऱ्यांना मानसिक सुरक्षितता देणे

🗓️ रब्बी 2025-26 साठी महत्त्वाच्या तारखा

PDF आणि संबंधित अधिकृत दस्तऐवजांनुसार रब्बी पिकांसाठी अंतिम नोंदणी तारखा पुढीलप्रमाणे:

ज्वारी (रब्बी): 30 नोव्हेंबर 2025
गहू, हरभरा, कांदा: 15 डिसेंबर 2025

यापुढे कोणतीही नोंदणी स्वीकारली जाणार नाही, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी या तारखांपूर्वी विमा भरावा ही अत्यंत महत्त्वाची सूचना आहे.

⭐ योजनेच्या प्रमुख वैशिष्ट्यांचा आढावा

योजनेत काही महत्त्वाचे मुद्दे पुढीलप्रमाणे आहेत:

✔ 1) योजना स्वैच्छिक

शेतकरी स्वतःच्या इच्छेनुसार या योजनेत सहभागी होऊ शकतात. बँकेकडून घेतलेल्या कर्जाशी ही योजना अनिवार्यपणे जोडलेली नसते.

✔ 2) सर्व प्रकारचे शेतकरी पात्र

धारक शेतकरी
बिनधारक परंतु भाडेकरू शेतकरी (नोंदणीकृत करार आवश्यक)
संयुक्त मालकीचे शेतकरी

✔ 3) ई-पिक पाहणी अनिवार्य

ई-पिक पाहणी नोंदणी केल्याशिवाय विमा मिळणार नाही.

✔ 4) कमी हप्ता – जास्त संरक्षण

सरकार मोठा हिस्सा स्वतः देते. शेतकऱ्यांकडून केवळ नाममात्र हप्ता घेतला जातो.

✔ 5) नुकसानभरपाई देयक थेट खात्यात

नुकसान ठरवल्यानंतर रक्कम थेट DBT द्वारे शेतकऱ्यांच्या खात्यात जाते.

💰 रब्बी 2025-26 साठी विमा हप्ता दर (प्रति हेक्टर)

गहू – ₹450
हरभरा – ₹450
रब्बी कांदा – ₹225
ज्वारी (रब्बी) – 1.5% हप्ता दरानुसार

ही रक्कम अत्यंत कमी असून उर्वरित प्रिमियम सरकारकडून भरले जाते.

📌 शेतकऱ्यांना मिळणारे फायदे

🟢 1) पिकांचे संपूर्ण संरक्षण: अचानक आलेले वादळ, गारपीट, अनियमित पाऊस, कीड-रोग, दुष्काळ यापैकी कोणत्याही कारणाने पिकाचे नुकसान झाल्यास विमा लागू होतो.

🟢 2) आर्थिक संकटात आधार: उत्पादन कमी झाले किंवा शेतकऱ्यांना तोटा झाला तरी विम्यामुळे आर्थिक भार कमी होतो.

🟢 3) प्रगत शेतीला प्रोत्साहन: जोखीम कमी असल्यामुळे आधुनिक तंत्रज्ञान, उच्च प्रतीचे बियाणे आणि खतांचा वापर शेतकरी आत्मविश्वासाने करू शकतात.

🟢 4) बोगस दाव्यांना आळा: बोगस पिक विमा दावे रोखण्यासाठी यावर्षी खास तपासणी प्रणाली अधिक काटेकोर करण्यात आली आहे.

🧑‍🌾 योजना कोणासाठी आहे?

प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा (PM Rabi Pik Vima) योजना खालील शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त आहे:

स्वतःची जमीन असलेले शेतकरी
भाडेकरू किंवा लीझवर शेती करणारे शेतकरी
जास्त जोखीम असलेल्या पिके घेणारे शेतकरी
अनियमित हवामान असलेल्या भागातील शेतकरी

📲 नोंदणी कशी करावी? (Step-by-Step)

✔ Step 1 – जवळच्या CSC केंद्रावर जा

CSC केंद्रात विमा नोंदणी करता येते.
शुल्क फक्त — ₹40 (अधिक रक्कम देऊ नका)

✔ Step 2 – आवश्यक कागदपत्रे द्या

आधार कार्ड
शेताचा 7/12 उतारा
बँक पासबुक
ई-पिक पाहणी नोंदणी क्रमांक
भाडेकरू असल्यास भाडेकरार प्रत

✔ Step 3 – पिकाची माहिती भरा

पिकाचा प्रकार, क्षेत्र, हंगाम इ. माहिती भरली जाते.

✔ Step 4 – हप्ता भरा

ज्या पिकासाठी विमा घ्यायचा आहे त्यानुसार प्रिमियम भरणे आवश्यक.

✔ Step 5 – अर्जाची पावती घ्या

भविष्यातील तपासणीसाठी पावती जतन करून ठेवा.

📞 महत्त्वाचे संपर्क

अधिकृत वेबसाईट: pmfby.gov.in
टोल-फ्री हेल्पलाईन: 14447
कृषी विभाग कार्यालय / CSC केंद्र

📦 योजनेत दावा कसा करायचा?

शेतकऱ्यांना नुकसान झाल्यास:

72 तासांच्या आत PMFBY पोर्टल / मोबाइल अ‍ॅप / CSC मार्फत तातडीची माहिती द्यावी
क्षेत्र तपासणी समिती पंचनामा करते
अहवाल मंजूर झाल्यानंतर DBT द्वारे रक्कम मिळते.

पीक विमा (Pik Vima Yojana) योजनेसंदर्भातील अधिकृत तपशीलांसाठी https://pmfby.gov.in या संकेतस्थळाला भेट द्या किंवा आपल्या जिल्हा कृषी अधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा.

ऑनलाईन अर्ज (Apply Online for Pik Vima Yojana) : पीक विम्याचा ऑनलाईन अर्ज करण्यासाठी इथे क्लिक करा.

पीक विमा अ‍ॅप (Pik Vima Yojana App): पीक विमा अ‍ॅप डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

विमा कंपनी संपर्क: विमा कंपनी संपर्क यादीसाठी इथे क्लिक करा.

कृषी, पशुसंवर्धन, दुग्‍धव्‍यवसाय विकास व मत्‍स्‍यव्‍यवसाय विभाग शासन निर्णय:

सुधारित प्रधानमंत्री पीक विमा योजना (PMFBY – Pik Vima Yojana) खरीप हंगाम 2025 व रब्बी हंगाम 2025-26 करीता राज्यात राबविणेबाबत शासन निर्णय पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा.

❓ वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)

1) प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा योजना काय आहे? :- नैसर्गिक आपत्तीमुळे पिकांचे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना संरक्षण देणारी ही सरकारी विमा योजना आहे.

2) रब्बी 2025-26 साठी अंतिम तारखा कोणत्या आहेत? : ज्वारी – 30 नोव्हेंबर, गहू/हरभरा/कांदा – 15 डिसेंबर.

3) प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा योजना कोण घेऊ शकतो? : धारक शेतकरी, बिनधारक भाडेकरू शेतकरी, संयुक्त मालकी शेतकरी – सर्वांना पात्रता आहे.

4) प्रिमियम किती भरावा लागतो? : रब्बी पिकांसाठी फक्त 1.5% ते 5% दरम्यान – जसे गहू, हरभरा ₹450, कांदा ₹225 प्रति हेक्टर.

5) दावा कसा करायचा? : नुकसान झाल्यापासून 72 तासांत पोर्टलवर माहिती देणे बंधनकारक.

या लेखात, आम्ही प्रधानमंत्री रब्बी पिक विमा योजना (PM Rabi Pik Vima) 2025-26 संपूर्ण माहिती! विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

खालील लेख देखील वाचा!