पंडित दीनदयाळ उपाध्याय घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य योजना 2025 मधील सुधारणा व फायदे!

August 17, 2025 MSDhulap Team

महाराष्ट्र शासनाने ग्रामीण भागातील भूमिहीन व गरजू कुटुंबांना घरकुलासाठी जागा खरेदी करण्यासाठी आर्थिक मदत मिळावी यासाठी “पंडित दीनदयाळ उपाध्याय घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य योजना (Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana) ” सुरू केली आहे. प्रधानमंत्री आवास योजना–ग्रामीण (PMAY-G) अंतर्गत घरकुल मिळालेल्या लाभार्थ्यांना जर घर बांधण्यासाठी स्वतःची जमीन उपलब्ध नसेल, तर या योजनेद्वारे जागा खरेदीसाठी अर्थसहाय्य दिले जाते.

Table of Contents

घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य योजना – Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana:

2017 मध्ये सुरू झालेल्या घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य (Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana) योजनेत गेल्या काही वर्षांत अनेक सुधारणा करण्यात आल्या आहेत. 2025 मध्ये जाहीर झालेल्या ताज्या शासननिर्णयानुसार अंमलबजावणी अधिक प्रभावी करण्यासाठी महत्त्वाचे बदल करण्यात आले आहेत.

योजनेचा उद्देश:-

भूमिहीन लाभार्थ्यांना घरकुलासाठी आवश्यक जागा खरेदी करता यावी.
प्रधानमंत्री आवास योजना–ग्रामीण व इतर घरकुल योजनांचे पात्र लाभार्थी केवळ जागा नसल्यामुळे वंचित राहू नयेत.
एकत्रितपणे बहुमजली गृहसंकुल उभारण्याची संधी उपलब्ध करून देणे.
ग्रामीण भागात घरकुल विकासास गती देणे.

आधीच्या तरतुदी:-

2017 मध्ये लाभार्थ्यांना ₹50,000/- अर्थसहाय्य देण्याची तरतूद होती.
2018 मध्ये शासकीय जमीन उपलब्ध करून देणे, अतिक्रमण झालेल्या जागा नाममूल्याने उपलब्ध करून देण्याचा निर्णय झाला.
2021 मध्ये बहुमजली गृहसंकुले (अपार्टमेंट्स) उभारण्याची तरतूद समाविष्ट झाली.
2022 मध्ये स्टॅम्प ड्युटी ₹1,000/- पर्यंत मर्यादित करण्यात आली तसेच मोजणी शुल्कावर 50% सवलत देण्यात आली.
2024 मध्ये जागा खरेदीसाठीचे अर्थसहाय्य वाढवून ₹1,00,000/- (५०० चौ. फूट) करण्यात आले.

2025 मधील सुधारणा:-

शासनाने 14 ऑगस्ट 2025 रोजी घेतलेल्या निर्णयानुसार काही महत्त्वपूर्ण सुधारणा जाहीर केल्या:

अर्थसहाय्य मर्यादा
- भूमिहीन लाभार्थ्यांना 500 चौ. फूट जागा खरेदीसाठी कमाल ₹1,00,000/- पर्यंत मदत दिली जाईल.
- प्रत्यक्ष जागेची किंमत किंवा ₹1,00,000/- यात जे कमी असेल तेवढेच अर्थसहाय्य मिळेल.
जागेची किंमत निश्चिती
- तालुका समितीकडून प्रत्यक्ष दर ठरवताना परिसरातील व्यवहार, बाजारभाव, रस्त्यालगतची जमीन किंमत, गावपंचायत दर व प्रत्यक्ष चौकशी या सर्व बाबींचा विचार केला जाईल.
जमिनीच्या व्यवहाराची प्रक्रिया
- लाभार्थी आणि विक्रेत्यांमध्ये झालेल्या Agreement of Sale नंतर अर्थसहाय्याची रक्कम थेट लाभार्थ्याला दिली जाईल.
- त्यानंतर लाभार्थीने विक्रेत्यास रक्कम देऊन Sale Deed करून जमीन खरेदी करणे आवश्यक राहील.
एकत्रित जमीन खरेदी व बहुमजली इमारती
- अनेक लाभार्थी एकत्र येऊन G+1 ते G+4 मजली इमारत उभारण्यासाठी जमीन खरेदी करू शकतात.
- गटाने खरेदी केल्यासही प्रत्येक लाभार्थ्याला कमाल ₹1,00,000/- इतकेच अर्थसहाय्य देण्यात येईल.
हाऊसिंग कॉलनीसाठी अतिरिक्त तरतूद
- किमान 20 लाभार्थ्यांनी एकत्रितपणे हाऊसिंग कॉलनी उभारल्यास 20% अतिरिक्त जागेसाठी अर्थसहाय्य मिळेल.
- या अतिरिक्त जागेवर रस्ते, पाणीपुरवठा, वीज, ड्रेनेज यांसारख्या नागरी सुविधा विकसित करता येतील.
- या सामुदायिक सुविधांची जमीन शेवटी ग्रामपंचायतीच्या मालकीत राहील.

योजनेचे फायदे:-

भूमिहीन कुटुंबांनाही स्वतःचे घर मिळण्याचा मार्ग मोकळा.
गटाने जमीन खरेदी करून बहुमजली इमारती उभारल्याने कमी जागेत जास्त घरे उपलब्ध.
ग्रामीण भागात पायाभूत सुविधा विकसित होण्यास मदत.
घरकुल योजनांची प्रभावी अंमलबजावणी व लाभार्थ्यांचे समाधान.

आव्हाने:-

प्रत्यक्ष जागेची उपलब्धता आणि वाढती किंमत.
लाभार्थ्यांनी वेळेत विक्री व्यवहार पूर्ण करणे.
गटाने जमीन खरेदी करताना समन्वय राखणे.
गावस्तरावर पारदर्शकतेने दर निश्चिती करणे.

पंडित दीनदयाळ उपाध्याय घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य योजना (Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana) ग्रामीण भूमिहीन कुटुंबांसाठी घरकुल मिळविण्याचा महत्त्वाचा आधार आहे. अलीकडील सुधारणांमुळे या योजनेची कार्यक्षमता वाढेल आणि अधिकाधिक लाभार्थ्यांना घरकुलाचे स्वप्न पूर्ण करता येईल.

शासन निर्णय (Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana GR):

पंडित दीनदयाळ उपाध्याय घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य (Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana) योजनेच्या अंमलबजावणी मध्ये सुधारणा बाबत शासन निर्णय डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ):-

प्र.१. या योजनेत कोण पात्र आहेत?

ज्यांना प्रधानमंत्री आवास योजना–ग्रामीण अंतर्गत घरकुल मंजूर झाले आहे पण घर बांधण्यासाठी स्वतःची जमीन नाही, ते लाभार्थी पात्र आहेत.

प्र.२. किती अर्थसहाय्य मिळते?

कमाल ₹1,00,000/- (500 चौ. फूट जागेसाठी) इतके अर्थसहाय्य मिळते.

प्र.३. हे पैसे थेट कुणाला मिळतात?

Agreement of Sale नंतर रक्कम थेट लाभार्थ्याला मिळते. त्यानंतर तो विक्रेत्याला देऊन Sale Deed करून जमीन खरेदी करतो.

प्र.४. गटाने एकत्रित जमीन खरेदी करता येते का?

होय. G+1 ते G+4 मजली इमारतीसाठी लाभार्थी एकत्र येऊन जमीन खरेदी करू शकतात.

प्र.५. हाऊसिंग कॉलनीसाठी काही वेगळी तरतूद आहे का?

होय. किमान 20 लाभार्थी एकत्र आल्यास 20% अतिरिक्त जागेसाठी अर्थसहाय्य मिळते.

या लेखात, आम्ही पंडित दीनदयाळ उपाध्याय घरकुल जागा खरेदी अर्थसहाय्य योजना 2025 (Gharkul Jaga Khareedi Arthasahayya Yojana) मधील सुधारणा व फायदे! विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

पुढील लेख देखील वाचा!