आता कोतवाल पदावर नियुक्तीसाठी महसूल विभागाची नवीन अट!

महाराष्ट्र शासनाने महसूल सेवक (कोतवाल) पदासाठी नियुक्ती करताना एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे, या पदासाठी अर्ज करणाऱ्या उमेदवारांकडून लहान कुटुंबाचे प्रतिज्ञापन (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) अनिवार्य करण्यात आले आहे. शासन निर्णय दिनांक 2 जून 2025 नुसार हा नियम लागू करण्यात आला असून, त्याचा उद्देश शासकीय सेवेत जनसंख्या नियंत्रणाच्या दृष्टीने सकारात्मक पावले उचलण्याचा आहे. या निर्णयाचा आधार म्हणजे आधीच्या विविध शासन निर्णयांचा व कोतवाल पदाच्या विशेष भरती प्रक्रियेचा पुनरावलोकन.

कोतवाल पदावर नियुक्तीसाठी लहान कुटुंबाचे प्रतिज्ञापन – kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra:

लहान कुटुंबाचे प्रतिज्ञापन (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) म्हणजे उमेदवाराने आपल्या कुटुंबात दोन मुलांपेक्षा जास्त अपत्ये नसल्याचे प्रतिज्ञापत्र स्वरूपात सादर केलेले अधिकृत दस्तऐवज. या प्रमाणपत्रात पती-पत्नी व दोन मुले या मर्यादेचे पालन झाले आहे का, याची स्पष्ट माहिती दिली जाते.

कोतवाल भरतीसाठी प्रतिज्ञापनची गरज का?

महाराष्ट्र शासनाच्या 1 मार्च 2019 च्या आदेशानुसार, महसूल विभागात कोतवाल पदासाठी 40% पदे राखीव ठेवण्यात आली आहेत. याशिवाय 28 मार्च 2005 च्या शासन निर्णयात गट अ, ब, क व ड मधील शासकीय नियुक्त्यांसाठी लहान कुटुंबाचे प्रतिज्ञापन (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) आवश्यक असल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे. याच पार्श्वभूमीवर, कोतवाल भरती प्रक्रियेतही ही अट आता लागू करण्यात आली आहे.

या अटीच्या मुख्य तरतुदी

• लहान कुटुंबाची व्याख्या : “लहान कुटुंब” म्हणजे पती, पत्नी आणि जास्तीत जास्त दोन मुले. दत्तक घेतलेली अपत्ये सुद्धा या संख्येत समाविष्ट केली जातात.
• प्रमाणपत्राची रचना : उमेदवारांनी अर्जासोबत एक प्रतिज्ञापत्र (Annexure-A) सादर करणे बंधनकारक आहे. यात मुलांची संख्या, जन्मतारीख व पदासाठी अपात्र ठरण्याबाबतची जाणीव उमेदवाराने व्यक्त करावी लागते.
• विशेष सवलत : शासन निर्णय अंमलात येण्यापूर्वी ज्या जोडप्यांना दोनहून अधिक मुले आहेत, त्यांना एक विशिष्ट स्थितीमध्ये अपवाद दिला जातो. अंमलबजावणीच्या तारखेपासून पुढे मुलांची संख्या वाढली नसेल तर त्यांना अर्हतापत्र दिले जाऊ शकते.
• निवड प्रक्रियेवरील प्रभाव : या निर्णयाची अंमलबजावणी 2 जून 2025 पासून लागू आहे. परंतु जर भरती प्रक्रिया या तारखेपूर्वी सुरू झाली असेल तर त्या प्रकरणाला ही अट लागू होणार नाही.

या निर्णयाचे व्यापक सामाजिक परिणाम

• लोकसंख्या नियंत्रणास चालना : शासकीय सेवेत लहान कुटुंबाचे (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) प्रतिज्ञापन आवश्यक ठरवल्यामुळे उमेदवारांमध्ये जनसंख्या नियंत्रणाबाबतची जाणीव वाढेल.
• प्रोत्साहनात्मक धोरणे : अशा प्रकारच्या धोरणांमुळे भविष्यात शासकीय योजनांमध्ये सहभागासाठीही लहान कुटुंबाचे निकष महत्त्वाचे ठरतील.
• सामाजिक न्याय व समतोल : लहान कुटुंबामध्ये संसाधनांचे योग्य वितरण होऊ शकते, तसेच शिक्षण, आरोग्य आणि आर्थिक संधींचा जास्तीत जास्त लाभ मिळतो.

समाजातील प्रतिक्रिया

या निर्णयाबाबत समाजात संमिश्र प्रतिक्रिया उमटत आहेत. काही जण याला हस्तक्षेप मानतात, तर काही जण याचे जनहितकारी परिणाम लक्षात घेऊन याचे स्वागत करत आहेत. मात्र एक गोष्ट निश्चित आहे की, हे धोरण लोकसंख्येच्या नियंत्रणासाठी शासकीय यंत्रणेकडून उचललेले धाडसी पाऊल आहे.

उमेदवारांनी काय लक्षात ठेवावे?

• अर्ज करताना लहान कुटुंबाचे (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) प्रतिज्ञापन अचूक आणि विधिवत भरलेले असावे.
• खोटी माहिती दिल्यास उमेदवार अयोग्य ठरवला जाऊ शकतो.
• प्रमाणपत्रासोबत आवश्यक जन्मतारीखांच्या नोंदी व आधार दस्तऐवज जोडावेत.

महाराष्ट्र शासनाने कोतवाल पदासाठी लहान कुटुंबाचे प्रतिज्ञापन (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) बंधनकारक ठरवून एक जबाबदारीने भरलेली पावले उचलली आहेत. ही अट केवळ एक कागदपत्रीय निकष न राहता, ती समाजामध्ये लोकसंख्येच्या नियंत्रणासाठी जनजागृती घडवून आणणारी ठरणार आहे. उमेदवारांनी या अटीचा सकारात्मक अर्थ लावत, जबाबदार नागरिक म्हणून शासकीय सेवेत प्रवेश करावा, हीच या निर्णयामागील शासनाची अपेक्षा आहे.

महसूल व वन विभाग शासन निर्णय : महसूल सेवक (कोतवाल) पदावर नियुक्तीसाठी लहान कुटुंबाचे (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) प्रतिज्ञापन ही एक आवश्यक अर्हता म्हणून लागू करणेबाबत शासन निर्णय पाहण्यासाठी इथे क्लिक करा.

या लेखात, आम्ही हसूल सेवक (कोतवाल) पदावर नियुक्तीसाठी लहान कुटुंबाचे (kotwal Lahan Kutumbache Pratigya Patra) प्रतिज्ञापन ही एक आवश्यक अर्हता म्हणून लागू करणेबाबत शासन निर्णय विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

खालील लेख देखील वाचा !

1. कोतवाल विषयी संपूर्ण माहिती – पात्रता, मानधन, कर्तव्ये आणि अधिकार!
2. कोतवालांच्या मानधनात वाढ !
3. पोलीस पाटील विषयी सविस्तर माहिती; पात्रता, निवड प्रक्रिया, कर्तव्ये आणि अधिकार!
4. तलाठ्यांची कर्तव्य कोणती आहेत? तलाठ्यांकडून माहिती मिळवण्यासाठी माहिती अधिकार अर्ज कसा करायचा?
5. आशा स्वयंसेविकांची संपूर्ण माहिती – नियुक्ती प्रक्रिया, प्रशिक्षण, मानधन आणि जबाबदाऱ्या/कामे!
6. अंगणवाडी सेविकांची संपूर्ण माहिती – नियुक्ती प्रक्रिया, पात्रता, अटी व शर्ती!
7. ग्रामपंचायत सरपंच, उप-सरपंचाच्या जबाबदाऱ्या व कर्तव्य विषयीची सविस्तर माहिती
8. ग्रामसेवकाची कामे व जबाबदाऱ्या कोणत्या? ग्रामसेवकांकडून माहिती मिळवण्यासाठी माहिती अधिकार अर्ज (RTI) कसा करायचा?

वरील लेख आपल्या सर्व मित्रांना शेअर करा. आपल्याला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया कमेंट करा.

आमच्या सोशल मीडिया व्हॉट्सअ‍ॅप, फेसबुक आणि टेलिग्राम ग्रुप मध्ये सामील होण्यासाठी येथे क्लिक करा !!