लाडकी बहिणींसाठी नागरी सहकारी पतसंस्था स्थापन करण्याचा निर्णय!

June 23, 2025 MSDhulap Team

महाराष्ट्र शासनाच्या “मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना” अंतर्गत महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले गेले आहे – महिला नागरी सहकारी पतसंस्था (Ladki Bahin Patsanstha) स्थापन करण्याचा निर्णय. ही योजना केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नसून, महिलांच्या नेतृत्व, आत्मविश्वास आणि स्वावलंबनाचे प्रतीक ठरत आहे.

Table of Contents

लाडकी बहिणींसाठी नागरी सहकारी पतसंस्था – Ladki Bahin Patsanstha:

महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी आणि त्यांच्या उद्यमशीलतेला चालना देण्यासाठी महिला स्वयं-शाखा (self-help groups) किंवा सहकारी संस्थांच्या माध्यमातून पतपुरवठा करणे हा या योजनेचा केंद्रबिंदू आहे.

मुख्य उद्देश:

महिलांना स्वावलंबी बनवणे
आर्थिक पाठबळ निर्माण करणे
ग्रामीण व शहरी महिलांना व्यवसायासाठी भांडवलपुरवठा करणे
महिलांमधील नेतृत्व व व्यवस्थापन कौशल्य विकसित करणे

पतसंस्था स्थापन करण्याची अट व प्रक्रिया:

या योजनेअंतर्गत (Ladki Bahin Patsanstha) पतसंस्थांची स्थापना महिलांच्या सहभागातून पारदर्शक प्रक्रियेतून केली जाणार आहे. पतसंस्था (Ladki Bahin Patsanstha) स्थापन करण्यासाठी शासनाच्या ८ मार्च २०१९ च्या परिपत्रकानुसार खालील अटी लागू होतात:

शहरी भागासाठी:

किमान ५०० महिला सभासद
₹५ लाख रुपयांचे भांडवल

ग्रामीण भागासाठी:

किमान २५० महिला सभासद
₹१.५ लाख रुपयांचे भांडवल

तालुका स्तरावर:

किमान ५०० महिला सभासद
₹५ लाख भांडवल

जिल्हा स्तरावर:

किमान १५०० महिला सभासद
₹१० लाख रुपयांचे भांडवल

अंमलबजावणी यंत्रणा:

या उपक्रमाची अंमलबजावणी तीन प्रमुख विभागांच्या संयुक्त समन्वयातून केली जाणार आहे:

महिला व बालविकास विभाग
- पात्र महिलांची यादी तयार करेल.
- समाजातील विविध घटकांमधून सहभाग सुनिश्चित करेल.
महिला आर्थिक विकास महामंडळ
- मार्गदर्शन, प्रशिक्षण, अर्थसहाय्य
सहकार विभाग
- नोंदणी, तांत्रिक मार्गदर्शन आणि नियमन

लाभ:

ही महिला (Ladki Bahin Patsanstha) पतसंस्था योजना महिलांसाठी केवळ कर्जपुरवठ्याची सुविधा नसून त्यातून व्यवसाय, रोजगार व आर्थिक स्वायत्ततेचे दरवाजे खुले होणार आहेत.

महिलांसाठी लाभ:

व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सहज कर्ज उपलब्ध
स्थानिक स्त्री-उद्योजकतेला चालना
आर्थिक निर्णयक्षमतेमध्ये वाढ
सामाजिक सन्मान आणि नेतृत्व विकसित होण्याची संधी

नवोपक्रम व नाविन्यपूर्णतेचा दृष्टिकोन:

योजना राबवताना पारंपरिक सहकार पद्धतीच्या पुढे जाऊन आधुनिक, पारदर्शक व डिजिटायझ्ड प्रक्रिया वापरण्याचा शासनाचा मानस आहे. महिला केवळ ग्राहक किंवा लाभार्थी नसून, संस्थेच्या चालक व व्यवस्थापक म्हणून भूमिका निभावतील.

महिलांसाठी सामाजिक आणि मानसिक बळकटी:

या उपक्रमातून महिलांमध्ये आत्मविश्वास, नेतृत्व व जबाबदारीची जाणीव निर्माण होईल. यामुळे समाजात महिलांचा सहभाग वाढेल व त्यांच्या सक्षमीकरणासाठी पायाभूत परिवर्तन घडून येईल.

भविष्यातील दिशा:

या योजनेची यशस्वी अंमलबजावणी झाल्यास, महाराष्ट्रातील प्रत्येक तालुक्यात महिला सहकारी (Ladki Bahin Patsanstha) पतसंस्था स्थापन करून एक भक्कम महिला उद्योजिका वर्ग घडवण्याचा उद्देश साध्य होऊ शकतो. शासन या माध्यमातून महिला अर्थकारणाचा वेगळाच पायाभूत पाया उभारण्याच्या दिशेने पाऊल टाकत आहे.

मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण ही योजना म्हणजे महिलांच्या आत्मसन्मान, आत्मनिर्भरता आणि सामाजिक-आर्थिक सक्षमीकरणाची वाट आहे. महिला पतसंस्था (Ladki Bahin Patsanstha) या योजनेंतर्गत केवळ कर्जपुरवठा न होता, संपूर्ण समाजघटकाच्या प्रगतीत महिलांची समान भागीदारी सुनिश्चित केली जाते. या उपक्रमाद्वारे ‘महिला उद्योजकतेला आधार’ हे स्वप्न सत्यात उतरत आहे.

या योजनेसंदर्भात अधिक माहिती हवी असल्यास, संबंधित जिल्हा महिला व बालविकास कार्यालय किंवा महिला आर्थिक विकास महामंडळाशी संपर्क साधावा.

खालील लेख देखील वाचा!