आपले सरकार - महा-ऑनलाईन कृषी पशुसंवर्धन दुग्‍धव्‍यवसाय विकास व मत्‍स्‍यव्‍यवसाय विभाग वृत्त विशेष

AI ॲप शेतकऱ्यांच्या सेवेत! शेतकऱ्यांचा डिजिटल मित्र – ‘महाविस्तार’ ॲप

May 23, 2025 MSDhulap Team 5 min read

आजच्या आधुनिक युगात शेतीच्या क्षेत्रात क्रांती घडवून आणण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा उपयोग अत्यंत आवश्यक ठरतो आहे. महाराष्ट्र सरकारने शेतकऱ्यांना सशक्त बनवण्यासाठी आणि शेतीत नवे तंत्रज्ञान पोहोचवण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे – ‘महाविस्तार ॲप (MahaVISTAAR AI App)’ च्या स्वरूपात. कृषी विभागाने लॉन्च केलेले हे ॲप केवळ एक साधन नाही, तर शेतकऱ्यांसाठी ज्ञानाचा एक समृद्ध स्रोत ठरत आहे.

Table of Contents

महाविस्तार ॲप – MahaVISTAAR AI App:

‘महाविस्तार’ (MahaVISTAAR AI App) हे ॲप कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आधारित असून, शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त माहिती एकत्रित स्वरूपात मराठीत पुरवते. शेतीच्या विविध टप्प्यांवर लागणारी माहिती – जसे की पीक लागवड, त्याच्या पद्धती, कीड व्यवस्थापन, कीटकनाशकांचा वापर, खत व्यवस्थापन इत्यादी – या सर्वांचा समावेश या ॲपमध्ये व्हिडिओसह करण्यात आला आहे.

ॲपची वैशिष्ट्ये:

मराठी भाषेत चॅटबॉट: या ॲपमध्ये खास मराठी भाषेत संवाद साधणारा चॅटबॉट उपलब्ध आहे. शेतकरी कोणताही प्रश्न विचारू शकतो आणि चॅटबॉट त्याला त्वरित व अचूक उत्तर देतो. ही सुविधा ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरते कारण त्यांना त्यांच्या मातृभाषेतून तांत्रिक माहिती मिळते.
व्हिडिओ स्वरूपात माहिती: केवळ लेखी माहिती न देता, या ॲपमध्ये प्रत्येक विषयावर शैक्षणिक व्हिडिओ देखील दिले आहेत. हे व्हिडिओ शेतीच्या विविध प्रक्रिया समजावून सांगतात, जेणेकरून शेतकऱ्यांना कृतीशील माहिती सहज मिळू शकते.
शेतीविषयक सविस्तर मार्गदर्शन: शेतीच्या प्रत्येक टप्प्यावर कोणते पाऊल उचलावे, कोणती औषधे वापरावीत, कोणती काळजी घ्यावी – अशा सखोल मार्गदर्शनाचा समावेश ॲपमध्ये आहे.
सरकारी योजनांची माहिती: ॲपमध्ये केंद्र व राज्य सरकारच्या विविध कृषी योजनांची माहितीही देण्यात आली आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांचे हक्क समजून मिळवता येतात.

महाविस्तार ॲपचे उपयोग:

कीड व रोग नियंत्रण: शेतकऱ्यांना अनेकदा पीकावर येणाऱ्या किडींबाबत किंवा रोगांबाबत वेळेवर माहिती मिळत नाही, परिणामी मोठे नुकसान होते. या ॲपच्या सहाय्याने त्या क्षणी योग्य उपाययोजना करता येतात.
पीक लागवडीची योजना: कोणत्या ऋतूत कोणते पीक घ्यावे, त्यासाठी लागणारी तयारी काय असावी, याची संपूर्ण माहिती या ॲपमध्ये उपलब्ध आहे.
शेतीत यशस्वी प्रयोग: यशस्वी शेतकऱ्यांचे अनुभव, आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून मिळवलेले उत्पादन, इत्यादी बाबी व्हिडिओ स्वरूपात ॲपमध्ये उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे इतर शेतकरीही ते अनुकरण करू शकतात.
मार्केट व आर्थिक माहिती: बाजारातील दर, विक्रीसाठी उत्तम वेळ, अर्थसहाय्य योजना याची माहिती शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचते.

डिजिटल परिवर्तन व ग्रामीण सशक्तीकरण:

‘महाविस्तार ॲप (MahaVISTAAR AI App)’ हे केवळ एक माहिती देणारे साधन नाही, तर ग्रामीण भारतात डिजिटल क्रांती घडवणारा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. हे ॲप शेतकऱ्यांमध्ये तांत्रिक आत्मविश्वास निर्माण करते. पारंपरिक शेतीचे रूपांतर आधुनिक, माहितीपूर्ण व विज्ञानाधारित शेतीत करण्याचा हा एक प्रयत्न आहे.

महाविस्तार ॲप डाउनलोड : (MahaVISTAAR AI App Download) :

‘महाविस्तार (MahaVISTAAR AI App) ॲप’ Google Play Store वर सहज उपलब्ध असून ते कोणताही शेतकरी आपल्या Android मोबाईलवर डाउनलोड करू शकतो. ॲप इंस्टॉल केल्यानंतर, वापरकर्त्याला मराठी भाषेतील मार्गदर्शक सूचना मिळतात, ज्यामुळे वापर करणे सोपे व सुलभ होते.

महाविस्तार (MahaVISTAAR AI App) ॲप डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा किंवा गुगल प्ले स्टोअर वर “MahaVISTAAR-AI” सर्च करून हे ॲप डाऊनलोड करावे.

भविष्याचा मार्ग:

‘महाविस्तार ॲप’ हे केवळ सुरुवात आहे. भविष्यात यामध्ये हवामान अंदाज, पीक विमा, भूगर्भ जल माहिती, ड्रोन व सॅटेलाइटद्वारे निरीक्षण, आणि कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या माध्यमातून सल्ला देणारे अ‍ॅडव्हान्स मॉड्यूल्स समाविष्ट होण्याची शक्यता आहे. हे ॲप कृषी शिक्षण, संशोधन संस्था व स्थानिक कृषी अधिकारी यांच्यातील समन्वयाचे केंद्रबिंदू ठरू शकते.

महाविस्तार (MahaVISTAAR AI App) ॲप हे महाराष्ट्रातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी ज्ञानाचे द्वार उघडणारे एक परिवर्तनकारी माध्यम आहे. शेतकऱ्याच्या हातात आता माहितीचा शस्त्र आहे, ज्याच्या आधारे तो निर्णय घेऊ शकतो, योजना आखू शकतो आणि आपली शेती अधिक उत्पादनक्षम व नफा देणारी बनवू शकतो.

या ॲपचा प्रसार जितका अधिक होईल, तितका महाराष्ट्राचा शेतकरी अधिक सशक्त, साक्षर व डिजिटल होईल. त्यामुळे आता प्रत्येक शेतकऱ्याने महाविस्तार (MahaVISTAAR AI App) ॲपचा लाभ घ्यावा आणि आधुनिक शेतीकडे वाटचाल करावी, हाच काळाची गरज आहे.

या लेखात, आम्ही शेतकऱ्यांचा डिजिटल मित्र – ‘महाविस्तार’ ॲप! (MahaVISTAAR AI App) विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

खालील लेख देखील वाचा !