कर्जमाफीवर न्यायालयाचा आदेश, सरकारने तत्काळ निधी मंजूर केला!

November 4, 2025 MSDhulap Team 3 min read

कर्जमाफी (Shetkari Karjamafi) म्हणजे शासनाकडून शेतकऱ्यांचे बँकेचे थकित कर्ज पूर्ण किंवा अंशतः माफ करून आर्थिक दिलासा देणे. महाराष्ट्रात गेल्या काही वर्षांत शेतकऱ्यांवर वाढलेल्या कर्जबाजारीपणामुळे ही योजना अत्यंत महत्त्वाची ठरली आहे.

Table of Contents

शेतकरी कर्जमाफी – Shetkari Karjamafi:

सन 2017 मध्ये सुरू झालेल्या या योजनेद्वारे ₹1.50 लाखांपर्यंतचे पीककर्ज शासनाने माफ केले. तसेच, ₹1.50 लाखांवरील रक्कम भरल्यास एकवेळ समझोता (OTS) सुविधा आणि नियमित कर्जफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना ₹25,000 पर्यंत प्रोत्साहनपर अनुदान देण्यात आले.

या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांना आर्थिक पुनरुत्थानाची संधी देणे आणि त्यांच्या उत्पादनक्षमतेत वाढ करणे हा आहे.

अलीकडील शासन निर्णय (04 नोव्हेंबर 2025)

नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या शासन निर्णयानुसार, काही पात्र शेतकऱ्यांना (Shetkari Karjamafi) कर्जमाफीचा लाभ न मिळाल्याने त्यांनी उच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली होती. न्यायालयाने आदेश दिल्यानंतर महाराष्ट्र शासनाने तात्काळ कृती करत ₹125 लाख (एक कोटी पंचवीस लाख) इतकी रक्कम उपलब्ध करून दिली आहे.

ही रक्कम छत्रपती शिवाजी महाराज शेतकरी सन्मान योजना 2017 अंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना देण्यात येणार आहे. निधीचा तात्काळ वापर करण्याची जबाबदारी सहकार आयुक्त व निबंधक, पुणे यांच्याकडे सोपवण्यात आली आहे.

या निर्णयाचे महत्त्व

अनेक शेतकरी गेल्या काही वर्षांपासून लाभापासून वंचित होते.
न्यायालयीन आदेशामुळे शासनाची जबाबदारी निश्चित झाली.
या निधीद्वारे शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत मिळणार आहे.
ऑफलाइन पद्धतीने रक्कम वितरणाची प्रक्रिया सुरु होणार आहे.

हा निर्णय शेतकऱ्यांसाठी नवसंजीवनीसारखा ठरला आहे, कारण कर्जमाफीमुळे त्यांना नव्याने शेतीसाठी भांडवल उभे करण्याची संधी मिळेल.

शासनाची अंमलबजावणी प्रक्रिया

निधी “सहकार आयुक्तालय, पुणे” मार्फत वितरित केला जाईल.
निधीचा योग्य वापर होईल याची खात्री करण्यासाठी लेखापरीक्षणाची तरतूद आहे.
खर्च न झाल्यास रक्कम इतरत्र वापरण्यास मनाई करण्यात आली आहे.
15 दिवसांत सविस्तर अहवाल शासनाकडे सादर करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

शेतकऱ्यांसाठी कर्जमाफीचे फायदे

आर्थिक दिलासा: कर्जबोजा कमी झाल्यामुळे नवीन पीकासाठी निधी उपलब्ध होतो.
क्रेडिट स्कोअर सुधारतो: थकबाकी मिटल्याने बँक व्यवहार सुलभ होतात.
शेतीत गुंतवणूक वाढते: खतं, बियाणं, सिंचन सुविधा यावर खर्च करण्याची क्षमता वाढते.
आत्मनिर्भरता: शेतकरी पुन्हा स्वावलंबी होण्याच्या दिशेने वाटचाल करतो.

शासनाच्या इतर कर्जमाफीच्या योजना

महात्मा जोतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना
डॉ. पंजाबराव देशमुख व्याज सवलत योजना
छत्रपती शिवाजी महाराज शेतकरी सन्मान योजना 2017

या सर्व योजनांचा उद्देश एकच — शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावणे आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देणे.

कर्जमाफीसाठी पात्रता निकष

महाराष्ट्रातील शेतकरी असणे आवश्यक.
कर्ज शेतकी उद्देशासाठी घेतलेले असावे.
ठराविक कालावधीपूर्वीचे थकित कर्ज असणे आवश्यक.
बँक किंवा सहकारी संस्थेकडून घेतलेले कर्ज असावे.

आवश्यक कागदपत्रे:

- आधार कार्ड
- 7/12 उतारा
- बँक पासबुक
- कर्ज खात्याचे स्टेटमेंट

कर्जमाफीचे शेतकऱ्यांवरील परिणाम

कर्जमाफी ही केवळ आर्थिक मदत नसून, ती शेतकऱ्यांच्या मानसिक आरोग्यासाठीही मोठी दिलासा ठरते.
अनेक अभ्यासांनुसार, कर्जमाफी मिळाल्यानंतर शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात आणि आत्मविश्वासात वाढ होते.

कर्जमाफी योजना ही केवळ आर्थिक उपाययोजना नसून, ग्रामीण समाजाच्या पुनरुत्थानाचा पाया आहे. महाराष्ट्र शासनाने न्यायालयाच्या आदेशानंतर जलद गतीने केलेली कृती शेतकऱ्यांच्या विश्वासास पात्र ठरते. या योजनेद्वारे राज्यातील हजारो शेतकऱ्यांना दिलासा मिळून त्यांच्या शेतात पुन्हा हिरवळ फुलणार आहे.

शासन निर्णय: मागणी क्र. व्हि-2 लेखाशीर्ष 2425 1009, 33- अर्थसहाय्य या उद्दिष्टामधून मागणी क्र. व्हि-2 लेखाशीर्ष 24350082, 33- अर्थसहाय्य या उदिष्टामध्ये पुनर्विनियोजनाने उपलब्ध झालेला निधी वितरीत करण्याबाबत शासन निर्णय पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा.

या लेखात, आम्ही कर्जमाफीवर न्यायालयाचा आदेश (Shetkari Karjamafi) विषयीची संपूर्ण माहिती दिली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला हा लेख आवडला असेल. तुम्हाला हा लेख आवडला तर नक्की शेअर करा. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया टिप्पणी द्या.

पुढील लेख देखील वाचा!