आधार कार्डचा गैरवापर टाळण्यासाठी आधार बायोमेट्रिक लॉक/अनलॉक कसे करायचे? – Aadhaar Lock/Unlock
आधार कार्ड हे कोणत्याही भारतीय नागरिकासाठी महत्त्वपूर्ण मानलं जाते. आधारकार्डच्या माध्यमातून आपण बऱ्याच सरकारी योजनांचा सहज लाभ घेऊ शकता. पण जर तुमचं आधार कार्ड कुठे हरवले तर तुम्हाला बऱ्याच अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो. तसेच कधीकधी हरवलेल्या आधारकार्डाचा गैरवापरही केला जाऊ शकतो. मात्र आता तुम्हाला याबाबत चिंता करण्याची काहीही गरज नाही.
आधार कार्ड हा एक महत्वाचा (unique identification number) युनिक आयडेंटिफिकेशन ओळख क्रमांक आहे आणि लोक आधार कार्ड हे ओळख किंवा पत्ता पुरावा दस्तऐवज म्हणून वारंवार वापरतात. आधारमध्ये तुमची महत्वाची माहिती आहे आणि म्हणूनच माहिती सुरक्षित ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे. आधार कार्ड प्राप्त करताना, व्यक्तींनी त्यांचा रेटिनल आणि फिंगरप्रिंट स्कॅन डेटा सरकारला प्रदान करणे आवश्यक आहे. इतर सेवांचा लाभ घेताना या बायोमेट्रिक डेटाचा उपयोग पडताळणीसाठी केला जाऊ शकतो.
यूआयडीएआय सर्व्हरवर साठवलेला बायोमेट्रिक डेटा फक्त लॉक करून लोक आधार कार्डचा गैरवापर करण्यापासून टाळू शकतात. जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा डेटा अनलॉक केला जाऊ शकतो आणि आपण तो पुन्हा लॉक करण्यापूर्वी सत्यापनासाठी वापरला जातो.
यूआयडी लॉक अँड अनलॉक म्हणजे काय?
नागरिकांसाठी वैयक्तिक डेटाची सुरक्षा आणि गोपनीयता हे मुख्य लक्ष केंद्रित केले आहे, सुरक्षितता मजबूत करण्यासाठी पुढील प्रयत्न आणि रहिवाशांना नियंत्रण प्रदान करण्यासाठी 12 अंकी यूआयडी लॉक करणे आणि अनलॉक करण्यास समर्थन पुरविले आहे.
आपण आपला यूआयडी नंबर रहिवासी पोर्टल मार्गे लॉक करू शकतो, असे करून बाईमेट्रिक, डेमोग्राफिक आणि ओटीपी आधारित प्रमाणीकरणासाठी यूआयडी, यूआयडी टोकन आणि एएनसीएस टोकनचा वापर करुन रहिवासी कोणत्याही प्रकारचे प्रमाणीकरण करू शकत नाही. एकदा यूआयडी लॉक झाल्यावर निवासी सर्व प्रकारच्या प्रमाणीकरणासाठी (डेमो, बायो आणि ओटीपी) 16 अंकी व्हीआयडी नंबर वापरुन प्रमाणीकरण करू शकतो.
आपण यूआयडी अनलॉक करू इच्छित असल्यास तो निवासी पोर्टलवर हे करू शकतो. अनलॉक केल्यानंतर रहिवासी यूआयडी, यूआयडी टोकन आणि एएनसीएस टोकन बायोमेट्रिक, डेमो आणि ओटीपी आधारित व्यवहारासाठी प्रमाणीकृत करू शकतात आणि तो व्हीआयडीसह अधिकृत करू शकतो.
आधार कार्ड लॉक करण्याची प्रोसेस:
खालील यूआयडीएआय वेबसाइटला भेट द्या
https://resident.uidai.gov.in/
यूआयडीएआय वेबसाइट ओपन झाल्यानंतर ‘My Aadhaar’ आणि ‘Aadhaar Services’ अंतर्गत ‘Aadhaar Lock and Unlock Service’ वर क्लिक करा.
- आपला बायोमेट्रिक डेटा लॉक करण्यासाठी ‘Lock UID’ निवडा.
- आपल्या कार्डवर दिसणारा 12-अंकी आधार नंबर प्रविष्ट करा.
- आपले पूर्ण नाव प्रविष्ट करा.
- आपला पिन कोड प्रविष्ट करा.
- पृष्ठावर दर्शविल्यानुसार सुरक्षा कोड म्हणजे कॅप्चा प्रविष्ट करा.
- “‘Send OTP” किंवा “Enter OTP” वर क्लिक करा.
- ओटीपी नोंदणीकृत मोबाइल फोन नंबरवर एसएमएसद्वारे पाठविला जाईल आणि त्याच पृष्ठावर ओटीपी प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे.
- ओटीपी Verify सत्यापित करा.
- स्क्रीनवर पुढील संदेश येईल, “Your Aadhaar number is successfully locked” तुमचा आधार नंबर यशस्वीरित्या लॉक झाला आहे. प्रमाणीकरणासाठी व्हीआयडी वापरा.
आधार कार्ड अनलॉक करण्याची प्रोसेस:
यूआयडी अनलॉक करण्यासाठी आपल्याकडे नवीनतम आधार व्हर्च्युअल आयडी (VID) क्रमांक असावा आणि रहिवासी 16 अंकी व्हीआयडी विसरल्यास तो एसएमएस सेवांमधून नवीनतम व्हीआयडी परत मिळवू शकतो, व्हीआयडी मिळवण्यासाठी RVID स्पेस यूआयडीचा शेवटचा 4 किंवा 8 अंक 1947 ला एसएमएस करा. उदारणार्थ – RVID 1234
आता पुढे खालील यूआयडीएआय वेबसाइटला भेट द्या
https://resident.uidai.gov.in/aadhaar-lockunlock
- यूआयडीएआय वेबसाइट ओपन झाल्यानंतर “Unlock UID” बटण निवडा.
- नवीनतम व्हीआयडी आणि सुरक्षा कोड प्रविष्ट करा.
- “‘Send OTP” किंवा “Enter OTP” वर क्लिक करा.
- सबमिट वर क्लिक करा. आपले यूआयडी यशस्वीरित्या अनलॉक केले जाईल.
आधार बायोमेट्रिक डेटा लॉक/अनलॉक करण्याची प्रोसेस:
बायोमेट्रिक लॉकिंग/अनलॉकिंग ही एक सेवा आहे जी आधार धारकास त्यांचे बायोमेट्रिक्स लॉक करण्यास आणि तात्पुरते अनलॉक करण्यास अनुमती देते. या सुविधेचा उद्देश रहिवासी च्या बायोमेट्रिक्स डेटाची गोपनीयता मजबूत करणे आहे. प्रमाणीकरणासाठी वापरलेल्या निवासीच्या आधारमधील फिंगरप्रिंट आणि आयरिस डेटा लॉक केला जाऊ शकतो. लॉक केलेले बायोमेट्रिक्स हे सुनिश्चित करते की आधारधारक प्रमाणीकरणासाठी त्यांचे बायोमेट्रिक्स (फिंगरप्रिंट्स/आयरिस) वापरू शकणार नाहीत.
आधार बायोमेट्रिक डेटा लॉक/अनलॉक करण्यासाठी खालील यूआयडीएआय वेबसाइटला भेट द्या.
https://resident.uidai.gov.in/bio-lock
यूआयडीएआय वेबसाइट ओपन झाल्यानंतर चेकबॉक्स मध्ये क्लिक करा आणि “Lock/Unlock Biometrics” बटन वर क्लिक करा.
पुढे लॉगिन पेज वर आधारकार्ड नंबर किंवा VID आणि सुरक्षा कोड प्रविष्ट करा. तसेच “‘Send OTP” किंवा “Enter OTP” वर क्लिक करा.
बायोमेट्रिक लॉक Biometric Locking Feature आपल्या आधार (यूआयडी) साठी सक्षम केलेले नसेल तर ते सक्षम करून आपण आपले बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण लॉक आणि तात्पुरते अनलॉक करू शकता.
एकदा नागरिकांनी बायोमेट्रिक लॉकिंग सिस्टम सक्षम केल्यास त्यांचे बायोमेट्रिक आधार धारकाची निवड होईपर्यंत लॉक राहते:
या सेवेचा लाभ घेण्यासाठी नोंदणीकृत मोबाइल नंबर आवश्यक आहे. जर आपला मोबाइल नंबर आधारसह नोंदणीकृत नसेल तर जवळच्या नोंदणी केंद्र/मोबाईल अपडेट एंड पॉईंटला भेट द्या.
- जर आधार बायोमेट्रिक डेटा लॉक असेल आणि अनलॉक करायचे असेल तर “Unlock Biometric” वर क्लिक करा.
- Disable the Locking system वर क्लिक करून आधार बायोमेट्रिक डेटा लॉक/अनलॉक हे Feature बंद करू शकता.
वरील लेख आपल्या सर्व मित्रांना शेअर करा. आपल्याला या लेखाबद्दल काही प्रश्न असल्यास, कृपया कमेंट करा.
आमच्या सोशल मीडिया व्हॉट्सअ‍ॅप, फेसबुक आणि टेलिग्राम ग्रुप मध्ये सामील होण्यासाठी इथे क्लिक करा !!
